رفتار غارتگری در زنبور عسل
غارت یا Robbing در رفتار های زنبور عسل, کوششی است که می تواند نوع خاصی جمع آوری نوش تلقی گردد. زنبور عسل فرصت طلب است و در جستجوی شکر, شربت یا عسل با غلظت قند هرچه بیشتر می باشد. بیشتر انواع عسل محتوی مواد معطر یا آروماتیک می باشند و زنبور عسل های پیش آهنگ به فوریت محل آن را پیدا می کنند. این زنبورها وقتی با این عسل به کندو برمی گردند دیگر زنبوران را خبر می دهند و غارت به فوریت آغاز می گردد. در غالب موارد کلنی های ضعیف و کم جمعیت در معرض این غارت قرار می گیرند, بخصوص آنهایی که سوراخ ورودی بزرگ داشته باشند و دفاع از آنها امکان پذیر نباشد.
بعضی نویسندگان کتب زنبور عسل از این که این عمل را غارت بنامند اظهار تاسف می کنند و می گویند مخلوقاتی چون زنبور عسل در نهادشان خیانت وجود ندارند به همین لحاظ نباید آنها را زنبور عسل غارتگر بنامند. بعضی دیگر غارت زنبوران را از آنجایی که با حالت عصبی و ناراحتی همراه است نشانه احساس گناه تلقی می کنند.
غارت کندو
زنبوران غارتگر مستقیما برای غارت عسل به کندوی دیگر ه جوم می آورند و در این راه به زنبوران مدافع, گارد و حتی ملکه توجهی ندارند. هر دو طرف تلفاتی تحمل می کنند. مدافعین با گاز گرفتن بال و پاهای مهاجمین آنها را مورد حمله قرار می دهند و با نیش زدن آنها وارد جنگ مستقیم می شوند. در فاصله کوتاهی ملکه و لاروهای داخلی سلول ها بسته نشده از گرسنگی می میرند.
زنبورداران مبتدی ممکن است از حمله زنبوران به کندوهای ضعیف چندان ناراحت نشوند در حالی که غارت از ابتدایی ترین راه های انتشار بیماری در بین کلنی ها می باشد. ارگانیسم بیماری زا در عسل هم وجود دارد لذا وقتی به داخل کندوهای قوی و سالم انتقال داده می شود, کندوی سالم نیز آلوده می شود و بدین ترتیب بیماری در زنبورستان گسترش می یابد.
غارت در زنبور عسل و راه های جلوگیری از غارت
زمانی که شهد در طبیعت کمیاب می شود و یا به عبارتی ذخیره غذایی کندو برای پرورش نوزادان خصوصا در بهار کافی نباشد, جمعیت های قوی سعی می کنند به کندوهای مجاور وارد شده و عسل آن را دزدیده و به کندو بیاورند.
فعالیت غارتگری ابتدا با چند زنبور شروع می شود که با پرواز در اطراف کندوهای مورد غارت راه هایی از طریق زیر درب کندو یا شکاف های بدنه و اطراف کندو پیدا کرده و به صورت ماهرانه ای به کندو وارد می شوند. البته این مسئله بیشتر در مورد کندوهای ضعیف می باشد.
در صورتی که کندو قوی باشد کلنی به مقابله با زنبورهای غارتگر بر می خیزد و مانع از انجام این کار می گردد. ولی در صورت ضعیف بودن و عدم توانایی مقابله با غارتگران, زنبورهای غارتگر به راحتی وارد کندو شده و عسل آن را به غارت می برند. این زنبورها هنگام بازگشت به کندوی خود با تعداد بیشتری از خواهران خود به کندوی هدف باز می گردند.
هنگامی که تعداد آنها افزایش یافت, برای رسیدن به هدفشان مصمم تر می شوند و همزمان با ورود آنها به کندو, جنگ صورت می گیرد و در صورت پیروز شدن به راحتی وارد کندو می شوند و عسل های آن را ربوده و غارت می کنند.
از علایم کندوی غارت شده, خراب بودن لبه سلول های شان های عسل و کوچک شدن آنها و پوشیده شدن کف کندو از سرپوش های مومی ذخیره عسل می باشد. غارت معمولا در اوایل بهار و اواخر پاییز انجام می گیرد.
کندوی زنبور عسل در حال غارت
روش های جلوگیری از غارت در زنبور عسل
۱ . در صورتی که قصد بازدید کلنی را دارید حتی الامکان سعی کنید مدت زمان بازدید کوتاه باشد.
۲ . در هنگام بازدید از گذاشتن هرگونه شان, اعم از خالی یا عسل دار در زنبورستان خودداری فرمایید چرا که این کار زمینه فراهم شدن غارت است.
۳ . در صورت برداشتن عسل, این کار را به صبح زود یعنی هنگامی که زنبوران صحرایی فعالیت خود را شروع نکرده اند موکول نمایید و در حداقل زمان ممکن این کار را انجام دهید.
۴ . ورودی کندوها را به اندازه کافی تنگ کنید.
۵ . در صورتی که قصد تغذیه کلنی را دارید این کار را بعد از غروب آفتاب انجام دهید.
رعایت موارد فوق غارت را به صورت قابل ملاحظه ای کاهش می دهد.
